बालबालिकाको सिकाइप्रति समर्पित विद्योदय बालबाटिका (भिडियाे)

 

काठमाडौंको वनस्थली, खरीबोटस्थित विद्योदय बालबाटिका प्रि–स्कुल बालबालिकाको प्रारम्भिक शिक्षा र समुचित विकासमा समर्पित व्यवस्थित र उदाहरणीय शिक्षण संस्था हो । निर्देशक नमिला शाक्यको अनुभव, समर्पण र शैक्षिक दृष्टिकोणले यस स्कुललाई अझ प्रभावकारी र बालमैत्री बनाएको छ ।

शाक्य अनुभवी मन्टेश्वरी प्रशिक्षक हुनुहुन्छ । उहाँ अटिजमसम्बन्धी तालिम प्रदान गर्नुहुन्छ र सिचु पाठशालासँग पनि आबद्ध हुनुहुन्छ । प्रारम्भदेखि नै शिक्षा क्षेत्रमा रुचि राख्दै आउनुभएकी शाक्य बालबालिकासँगको आत्मीय सम्बन्धलाई आफ्नो प्रेरणाका रूपमा लिनुहुन्छ ।

‘शिक्षा प्रणालीमा पछिल्ला दिनमा सकारात्मक परिवर्तन आएको छ तर प्रारम्भिक शिक्षामा मन्टेश्वरी तालिम अनिवार्य छ किनकि बलियो जगबिना घर ठडिँदैन, त्यसैले बालबालिकाको प्रारम्भिक सिकाइ नै सबैभन्दा महत्वपूर्ण हुन्छ,’ उहाँ भन्नुहुन्छ ।

विद्योदय बालबाटिकामा हाल ६० जना बालबालिका अध्ययनरत हुनुहुन्छ भने १० जना शिक्षिका कार्यरत रहनुभएको छ । शाक्यका अनुसार विद्यालयको प्रमुख विशेषता बालबालिकालाई खुसीसाथ सिकाउने प्रक्रिया हो । उहाँ भन्नुहुन्छ, ‘हाम्रो प्रयास भनेको बालबालिकालाई दबाब हैन, रमाइलो वातावरणमा सिकाइमा संलग्न गराउनु हो ।’

विद्यालयमा विविध शैक्षिक र अतिरिक्त गतिविधिहरू सञ्चालन गरिन्छ । हालै सम्पन्न कार्यक्रममा देवयानी तिमिल्सिनाले कमिलाको कथा सुनाउनुभयो, रसिक राउतले बालगीत प्रस्तुत गर्नुभयो भने आरम्भ मरासिनीले कथाको पुस्तक पढेर सुनाउनुभयो । त्यस्तै युुकेजी र एलकेजीका बालबालिकाले आकर्षक रूपमा कुमारी नृत्य प्रस्तुत गर्नुभयो । नर्सरी तहका बालबालिकाले चित्रकलामा सहभागिता जनाउनुभयो । यस्तो प्रकारको सहभागिताले बालबालिकाको आत्मविश्वास, भाषा विकास र सामाजिकता अभिवृद्धिमा सघाउ पुर्‍याइरहेको छ ।

विद्यालयमा विशेष आवश्यकताका बालबालिकाका लागि पनि छुट्टै व्यवस्थापन गरिएको छ । शाक्यका अनुसार विद्यालयको अर्को ब्लकमा ८ जना अटिजम भएका बालबालिका अध्ययनरत हुनुहुन्छ । उहाँहरूको प्रगति सन्तोषजनक देखिएको छ । उहाँले भन्नुभयो, ‘अटिजम भएका बालबालिका पनि विविध गतिविधिमा सहभागी भएर आफ्ना क्षमता देखाइरहेका छन्, जुन उत्साहजनक छ ।’

विद्यालयमा ‘फोनिक्स’ पद्धतिअन्तर्गत शिक्षण अभ्यास गरिन्छ । शाक्यको भनाइमा ‘फोनिक्स पद्धतिले बालबालिकालाई अक्षर, ध्वनि र उच्चारणको सम्बन्ध बुझ्न सहयोग गर्छ, जसले उनीहरूको भाषा विकासमा ठूूलो भूमिका खेल्दछ ।’ यसैक्रममा नमिला शाक्य स्वयंले सर्कलिङ राइम्स विधिबाट रमाइलो सिकाइ प्रक्रिया प्रस्तुत गर्नुभएको थियो ।

विद्योदय बालबाटिका प्रि–स्कुललाई शाक्यले ‘पवित्र मन्दिर’को रूपमा लिनुभएको छ । उहाँको दृष्टिमा शिक्षा केवल औपचारिक प्रक्रिया होइन, यो बालबालिकाको जीवन जिउने आधार हो । सिकाइसँगै उनीहरूको मानसिक, सामाजिक र भावनात्मक विकासमा पनि विद्यालयले विशेष ध्यान दिएको देखिन्छ ।

यस प्रि–स्कुलले शिक्षिका र अभिभावकबीचको सहकार्यलाई प्राथमिकता दिएको छ । नियमित अन्तक्र्रिया, विद्यालयका गतिविधिहरूमा पारदर्शिता र बालबालिकाको प्रगतिको समग्र प्रतिवेदनमार्फत विद्यालयले आफूलाई अभिभावकहरूको विश्वासिलो साझेदारको रूपमा प्रस्तुत गर्न सफल भएको छ ।

विद्योदय बालबाटिका प्रि–स्कुल प्रारम्भिक शिक्षा क्षेत्रमा एक उदाहरणीय अभ्यासको केन्द्र बन्दै गएको छ, जहाँ सिकाइ र स्नेह सँगै अघि बढिरहेका छन् ।