हात्ती महाेत्सवले जगाउँछ साैराहाकाे पर्यटन (भिडियाे)

चितवनको सौराहामा १८औं हात्ती तथा पर्यटन महोत्सव सम्पन्न भएको छ । क्षेत्रीय होटल संघ (हान) सौराहाले महोत्सव आयोजना गरेको हो ।

यो महोत्सव हरेक वर्ष क्रिसमसको भोलिपल्ट अर्थात् डिसेम्बर २६ देखि ३० (पाँच दिन) सम्म आयोजना हुन्छ ।

नेपाल भ्रमण वर्ष १९९८ मा शुभारम्भ गरिएको हात्ती महोत्सव एउटै मिति र समयमा हुँदै आएको छ । कोभिड–१९ महामारी लगायत कारणले केही वर्ष हुन सकेको थिएन । दुई वर्षयता नियमित रूपमा महोत्सव भएको छ ।

चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज नेपालको पहिलो निकुञ्ज हो । सबैभन्दा धेरै हात्ती यो निकुञ्जमा छन् । हात्ती पृथ्वीको सबैभन्दा ठूलो शाकाहारी जनावर हो, जुन घाँसपात र झारहरू खाएर बाँच्छ । हात्ती मान्छेजस्तै सामाजिक प्राणी हो । ठूलो झुन्डमा बस्छ । चितवन निकुञ्जमा जंगली र मान्छेले पालेका दुवैथरी हात्ती छन् ।

हात्ती लोपोन्मुख जनावरमा पर्दछ । त्यसकारण नेपाल सरकारले चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज कार्यालयअन्तर्गत खोरसोरमा हात्ती प्रजनन तथा तालिम केन्द्रको व्यवस्था गरेको छ । यहाँ १० वटा बच्चा र ११ वटा माउ गरी २१ वटा हात्ती छन् । यसका साथै पर्यटन प्रवद्र्धनका निम्ति अरु व्यवसायीले समेत हात्ती पाल्ने गरेका छन् ।

क्षेत्रीय होटल संघका महासचिव तथा महोत्सवका सदस्यसचिव गुणराज थपलियाका अनुसार हात्तीको संरक्षण र सदुपयोग गर्ने अवधारणाअनुसार हात्ती तथा पर्यटन महोत्सव गरिएको हो ।

यो वर्ष पनि सौराहाको बाघमारा मध्यवर्ती सामुदायिक वनको चौरमा महोत्सव आयोजना गरिएको थियो । महोत्सव उद्घाटनअघि सिंगारिएका हात्तीको लस्करसहित आदिवासी थारूलगायतका समुदायको सांस्कृतिक झाँकीले नगर परिक्रमा र प्रदर्शनी गरिएको थियो ।

महोत्सवमा हात्तीको फुटबल खेल खेलाइएको थियो । यस अवसरमा हात्तीलाई मन पर्ने फलफूल र खानेकुरा खुवाएर हात्तीको पिकनिक मनाइन्छ । यो वर्ष ३५ वटा हात्तीलाई ड्रागन फ्रुट, मेवा, स्याउ, उखु, केरा, घाँस, खर्बुजा, भुइँकटहर, मकै, बन्दा, फर्सी, सुन्तला, पाउरोटी, भेलीमा पकाएको चामलजस्ता खानेकुरा खुवाइएको थियो ।

माहुतेले हात्तीलाई श्रृंगारपटार गराएर हात्ती सुन्दरी प्रतियोगिता गराइएको थियो । जसमा पुरस्कारको व्यवस्था पनि थियो । आगामी वर्ष हात्तीको लस्करलाई म्युजिकअनुसार नृत्य गराउने जनाइएको छ ।

पशुअधिकार अभियन्ताहरूले हात्ती महोत्सव गर्न नहुने भन्दै आएका छन् । महोत्सवमा हात्तीलाई प्रतिकुल असर हुने कार्यक्रम नराख्ने गरी महोत्सव आयोजक समिति र एनिमल राइट क्लबबीच सहमति भएर कार्यक्रम हुने गरेको छ ।

‘महोत्सवको प्रमुख आकर्षण भनेकै हात्तीका खेल, हात्ती पिकनिक, हात्ती ब्युटी कन्टेस्ट हो,’ चितवन हात्ती तथा पर्यटन महोत्सवका सदस्य–सचिव थपलिया भन्नुहुन्छ, ‘हात्ती हाम्रो परिवारको सदस्यसरह हो । आर्थिक हिसाबले हात्ती पाल्न साह्रै महँगो छ । यसलाई नयाँ र वैज्ञानिक विधिबाट अगाडि लाँदै गर्दा हात्तीलाई कसरी सदुपयोग गर्न सकिन्छ, संरक्षण सँगसँगै व्यवसाय कसरी गर्न सकिन्छ भनेर महोत्सव आयोजना गर्ने गरिएको छ ।’

हिन्दु धर्मग्रन्थका अनुसार हात्तीलाई भगवानका रुपमा पुज्ने गरिन्छ । त्यसैले हात्तीलाई परिवारका सदस्यलाई जसरी माया गर्ने गरिएको थपलियाको कथन छ । यसैगरी सौराहामा स्थानीय संस्कृति, निकुञ्जको महत्व, विभिन्न व्यवसाय, कृषिलाई जोडेर महोत्सवको महत्व बढाउने गरिएको छ ।

यो वर्ष एक लाखभन्दा बढी स्वदेशी र विदेशी पर्यटकको सहभागिता रहेको थियो ।